اضطراب چیست؟
اضطراب پدیده ای است که در همه انسان ها وجود دارد. بروز اضطراب به اندازه خفیف تا حدی ضروری است و اگر وجود نداشته باشد ممکن است برای فرد مشکل ساز شود. وجود اضطراب باعث می شود انسان ها از خود و دیگران مراقبت لازم را داشته باشند و بیشتر تلاش کنند تا مانع از پیامدهای منفی احتمالی بشوند.
کودکان نیز در دوران رشد و تکامل انواع متفاوتی از اضطراب را تجربه می کنند مانند ترس از موضوع ها یا مکان های خاص (تاریکی، تنهایی، دزد، زخم و…)، اضطراب از مواجه شدن با غریبه ها یا مکان های جدید، اضطراب از آسیب دیدن خود یا اطرافیان و… یکی از انواع شایع اضطراب در کودکان ترس از جداشدن از مراقب اصلی (معمولا مادر) است.این شکل از اضطراب به صورت طبیعی در سن 8 ماهگی شروع می شود و تا 3 سالگی ادامه می یابد. بروز این نوع از اضطراب به شکل گیری پدیده ای به نام دلبستگی در نوزادان و شیرخواران ارتباط دارد.
وقتی کودکان حضور شخصی را به عنوان مادر یا مراقب کنار خود حس می کنند، این افراد برایشان به صورت یک منبع آرامش و امنیت در می آیند و به تدریج نوعی احساس عاطفه و وابستگی در کودکان ایجاد می شود.
راهکارها و پیشنهادهای مقابله با نگرانی و اضطراب در کودکان
به منظور رفع عوامل موثر و زمینه ساز در ایجاد نگرانی ، دلهره و اضطراب در کودکان ، پیشنهادها و راه حل هایی به صورت زیر ارائه می‌گردد:
- والدین حس اعتماد به نفس و خودباوری را در کودکان تقویت کنند.
- از بحث و نزاع و دامن زدن به اختلافات به شدت بپرهیزند.
- اگر می‌خواهند کودکانشان در آینده دچار ناراحتی‌های عصبی – روانی نشوند ، باید به آن‌ها اجازه دهند تا احساسات خود را اعم از مثبت یا منفی اظهار نمایند و به آن‌ها بیاموزند که ”خوب“ و ”بد“ بودن ربطی به احساسات ندارند ، بلکه به اعمال و رفتار آن‌ها بستگی دارد.
- عکس‌العمل والدین به گونه‌ای باشد که کودکان از اشتباهات خود پند گیرند.
- اشتباهات گذشته‌ی کودکان را به رخ آنان نکشند.
- اگر به هر دلیل کودکان را توبیخ یا تنبیه می‌کنند ، حتما علت آن را برایشان توضیح دهند ؛ زیرا اگر کودکان از علت تنبیه آگاه شوند هم به اشتباهات خود پی می‌برند و هم دچار نگرانی نمی‌شوند.
- والدین باید الگویی از انسان‌های مستقل و آزاد اندیش برای فرزندان خود باشند.
- مثبت‌اندیشی و اتکا به توانایی را به کودکان بیاموزند.
- بین گفتار و رفتار آن‌ها هماهنگی وجود داشته باشد.
- به تفریحات و سرگرمی‌های کودکان بها دهند و با آن‌ها هم بازی شوند ؛ زیرا هم بازی شدن فرصتی فراهم می‌سازد که والدین و کودکان در بیان ایده‌ها مشارکت داشته باشند.
- از گفتن الفاظی همچون : ”می‌گذارم و می‌روم!“ یا ”از خانه بیرونت می‌کنم!“ بپرهیزند.
- به والدین کارمند توصیه می‌شود که از همان اوان زندگی ، کودک را برای جدایی آماده سازند ؛ بدین معنی که لازم است کودک را برای مدتی از روز به حال خود رها کنند و از دور مواظب او باشند.
- از مقایسه‌ی کودک خود با دیگر کودکان بپرهیزند.
- بستری مناسب برای ایجاد احساس امنیت و آرامش و درک متقابل یکدیگر در خانواده مهیا سازند.
