حمایت از کودکان با حساسیت های لمسی، در بازیهای مرتبط با طبیعت
بازی در طبیعت برای کودکان از نظر جسمانی، شناختی، عاطفی و اجتماعی منافع بسیاری دارد. همچنین فرصتهای بیشماری برای کاهش استرس و افزایش دایره توجه برای آنها بوجود آورده کمک می کند تا حس احترام به طبیعت در آنها پرورش یابد. کودکان در تمام سنین و با هر میزان تجربه میتوانند از این منافع بهره مند شوند.
اما درگیر بازی در طبیعت شدن، ممکن است برای کودکانی که حساسیت های لمسی دارند دشوار باشد زیرا برای اینگونه کودکان دست زدن به چیزها با جنس ها و بافت های مختلف ناراحت کننده، استرس آور و حتی ممکن است دردناک باشد. آنها به دلیل ترس یا احساس ناراحتی شان از حسی که دست زدن به مواد طبیعی به آنها می دهد، ممکن
است از فرصت های بازی در طبیعت اجتناب کنند. اینگونه کودکان مواد طبیعی را با کلماتی مانند: “خیلی زبر”، “خیلی لیز”، “خیلی خیس” یا “خیلی شل یا نرم” توصیف کرده و از دست زدن به آنها احساس ناراحتی می کنند.
در این مقاله برای حمایت از کودکانی که از نظر لمسی خیلی حساس هستند، راهکارهایی به مربیان و خانواده ها ارایه می گردد:
- مواد طبیعی را بطور منظم و مستمر برای مدت طولانی در اختیار کودکان قرار دهید.
کودکانی که بطور منظم در معرض مواد طبیعی قرار می گیرند بیشتر درگیر بازی با آنها میشوند. میوه های کاج، گل، انواع برگها، گلها یا شاخه ها را در قسمت علوم در کلاس یا در خانه در اختیار کودکان قرار دهید. .
کودکان را مجبور به لمس این مواد نکنید اجازه دهید هر زمان که خودشان احساس راحتی میکنند به طرف آنها رفته و شروع به بازی کنند. گاهی ممکن است چند روز طول بکشد تا کودک به طرف این مواد برود و لمسشان کند. از این بابت ناامید نشوید. به آنها فرصت دهید تا هر زمان که دوست دارند این مواد را تجربه کنند.
- از زبان مثبت و الگو شدن خود برای کشف خواص و ویژگیهای مواد طبیعی استفاده کنید.
شما می توانید در حالی که گلی را در دست دارید، بگویید: ” وای…! چه گل نرمی” یا در حالیکه یک تکه اسفنج طبیعی را فشار می دهید بگویید: ” چه جالب! من فکر می کردم سفت باشه، اما خیلی نرمه” با کلمات مثبت با
بچه ها صحبت کردن و خود را در معرض الگو قرار دادن می تواند ترس این کودکان را کاهش داده و آرامشان کند.
- به جای معرفی مواد مختلف با هم، هر بار تنها یک نوع ماده را به بچه ها معرفی کنید.
برای مثال، یک جعبه ای از انواع سنگ که سطح نرم و همواری دارند برای کودکی که مشکل حساسیت لمسی دارد بسیار قابل توجه تر از جعبه ای است که در آن انواع سنگ ها با سطوح مختلف وجود دارد.
- ابتدا اشیاء و موادی را به کودک معرفی کنید که برایش آشنا می باشند.
کار با موادی که کودکان قبلا در محیط خود دیده اند برای آنها استرس کمتری به نسبت مواد جدید ایجاد می کند.
بچه ها اغلب با موادی مانند شن، آب، میوه کاج، شاخه درخت و یا صدف برای برخی از بچه ها که در محیط اطرافشان یافت می شود، آشنا هستند.
- ظروف و وسایل آشپزخانه (مانند انبرک، انواع قاشق و پیمانه و …) یا دستکش های آشپزخانه را نزدیک مواد طبیعی در دسترس بچه ها قرار دهید.
گاه می توان ابتدا بچه ها را به پوشیدن دستکش آشپزخانه برای لمس مواد و وسایل ترغیب کرد.
- کودکان را تشویق کنید تا دو به دو یا در گروههای کوچک با مواد طبیعی بازی کنند.
برای مثال یکی لمس کند و دیگری در مورد آن صحبت کند و سپس نقشها عوض شود و اینگونه به کشف مواد و وسایل بپردازند. کودکان یاد دادن و کمک به یکدیگر را خیلی دوست دارند.
- از بچه ها بخواهید تا مواد طبیعی را جمع آوری کرده و برای موزه کلاس با خود بیاورند.
کودکان در محیط های اجتماعی پیشرفت می کنند. هنگامی که دوستانشان را می بینند و با هم کار می کنند، تمایل بیشتری برای امتحان کردن چیزهای جدید دارند.
- به کودکانی که حساسیت لمسی دارند حق انتخاب های دیگری بدهید تا با استفاده از سایر حواسشان طبیعت و مواد موجود در آن را تجربه کنند.
با معرفی وسایلی مانند منشورها، ذره بین، زیبا بین، طلق‌های رنگی و … توجه کودکان را به نور خورشید جلب کنید. آنها را تشویق کنید تا در کنار شما دراز کشیده و به ابرها با دقت نگاه کنید یا از تابش نور خورشید روی صورت خود لذت ببرید. کودکان را تشویق کنید تا با استفاده از گوشها و قوه شنیداری شان صدای تکان خوردن یا خش خش برگ درختان و آواز پرندگان را تجربه کنند و در مورد آن با هم صحبت کنید.
- از کودکان بخواهید اشیاء طبیعی را با دقت مشاهده کرده و نقاشی کنند.
بچه ها باید آزادانه مواد را لمس کرده و دستکاری کنند. هدف آن است که بهتر بتوانند آنها را نگاه کنند و شکلشان را بکشند. این فعالیت برای کودکان حساس بسیار راحت تر است و استرس کمتری به همراه دارد و فرصتی فراهم می آورد تا همه کودکان کلاس در فعالیتی به شکلی مشابه شرکت کنند.
- اجازه دهید والدین آزادانه به عنوان داوطلب با شما همکاری کنند.
چه داخل و چه خارج از کلاس والدین می توانند کمک کرده و بازی در طبیعت را از طریق همکاری با مربیان مورد حمایت قرار دهند. کتاب‌هایی دست ساز از عکس‌های کودکان در حال بازی در طبیعت و با وسایل طبیعی آماده کنید و چند خطی زیر هر تصویر توضیح دهید و به خانه بفرستید تا اعضا خانواده نیز بتوانند کودکان را به بازی در طبیعت تشویق کنند.
نویسنده: بکی دلوچیو
Teaching Young Children Magazine
۲۰۲۰ April/May
ترجمه و تنظیم: مهرا جلیلی
