با بچه خجالتی در جمع چگونه رفتار کنیم؟!
کار کردن با بچه های کمرو و خجالتی، نیازمند مهارت زیاد پدر و مادرها و مربیان دارد. در بسیاری از کودکان، کمرویی در مراحل مختلفی از رشدشان به چشم می خورند و مانع از آن می شود که در اجتماعات حضور پیدا کنند. راهکارهایی برای درست رفتار کردن با بچه های کمرو و خجالتی وجود دارد که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته و کمک می کند تا آنها نیز شبیه کودکان دیگر شوند و زندگی متعارفی داشته باشند.
موقعیت ها را شناسایی کنید
موقعیت هایی را که موجب خجالت کودک می شود کشف کنید. کودک ممکن است در موقعیت های اجتماعی احساس ناامنی کند، چون به خاطر مشکلی از سوی دیگران مورد تمسخر قرار می گیرد. در شرایطی که لازم است کودک در حضور دیگران کاری انجام دهد و ارزیابی شود، این امر در او هراس و دلهره به وجود می آورد و در موقعیت هایی که او کوچکترین عضو آن به حساب می آید، حرفی برای گفتن ندارد، حتی گفتگوی یک بزرگسال با او و پرسیدن سوالاتی معمولی می تواند موجب خجالت و کمرویی او شود و کودک را برای همیشه از رفتن به میان گروه یا حضور در اجتماع باز دارد.
از برچسب زدن بپرهیزید
هرگز به کودکان برچسب خجالتی، کمرو، بی زبان، یا بی دست و پا نزنید. چون در آن صورت شما به عنوان پدر، مادر یا مربی کودک را با این عنوان به دیگران معرفی می کنید و دیگران به وی با این صفات می نگرند به همین سادگی کودک می پذیرد که کمرو و خجالتی است و با همین صفت رشد می کند. برچسب ها رفتار خجالتی کودک را تقویت می کند و ممکن است در آینده او را به صورت فردی منزوی و تنها درآورد و در زندگی دچار مشکلات زیادی می شود.
کودکان کمرو را تشویق کنید
کودکان کمرو را برای شرکت کردن در برنامه های اجتماعی مناسب با سن و سال خودشان، تشویق کنید. بهتر است کودک کمرو در کنار کودک جسور و پر جنب و جوش بنشیند. یا با چنان کودکانی همبازی شود. بچه ها با مشاهده رفتار همسالان خودشان، آن رفتارها را تقلید می کنند. همچنین مجموعه ای از کارهای اجتماعی مورد علاقه کودک، برنامه ریزی برای کارهای گروهی و دوست شدن با کودکان جسور و با اعتماد به نفس، به بچه های کمرو کمک می کند تا از حضور در جمع خجالت نکشند.
استعدادهای کودک را کشف کنید
خیلی مهم است که والدین یا مربیان استعدادها و علاقمندی های کودک را بشناسند. با ایجاد فرصت هایی برای رشد استعدادها و توانمندی های کودک، اعتماد به نفس او تقویت می شود. نداشتن اعتماد به نفس کافی یکی از دلایل مهم کمرویی و خجالتی بودن است. برای مثال کودکی را که دائم با مدادرنگی هایش در و دیوار یا هر سطح دیگری را خط خطی می کند به جای تنبیه کردن، باید به کلاس نقاشی فرستاد و او را برای آنچه می کشد، تشویق کرد. به این ترتیب کودک در رشته ورزشی یا کلاس هنری مورد علاقه اش، ناخودآگاه با اعضای تیم، یا گروه هنری روابط دوستانه برقرار می کند و به راحتی وارد گروه های مورد علاقه اش می شود.
بگذارید بچه کمرو در مورد خودش حرف بزند
بچه ها، تا وقتی در جمع، احساس امنیت روحی ـ روانی داشته باشند جرات پیدا نمی کنند خودشان را نشان بدهند. باید به کودک کمرو فرصت حرف زدن بدهید، او را خاطر جمع کنید که شنیدن حرف های او برایتان مهم است. هر قدر کودک اطمینان خاطر بیشتری از جانب جمع یا گروه پیدا کند، راحت تر می تواند حرف بزند و توانمندی های خود را نشان بدهد. برای شنیدن حرف های او صبوری به خرج دهید. هر گونه واکنش منفی پدر، مادر یا مربی می تواند ترمزی باشد برای حرف زدن کودک.
ویژگی های مثبت کودک را یادآوری کنید
کودک کمرو را، با ویژگی های مثبت وی به دیگران معرفی کنید. برای مثال کودکی که پشت مادرش پنهان می شود، بهتر است توسط مادر، به دیگران این طور معرفی شود که فرزندم یکی از بچه های هنرمند است. یا یکی از بچه های خوب و نمونه مدرسه شان است. بازگو کردن توانمندی ها و خوبی های کودک در او حسی از اطمینان و اعتماد ایجاد می کند و موجب می شود کمتر از حضور در جمع احساس ناراحتی کند.
کودک را شرمنده نکنید
هرگز بچه هایی را که از کمرویی و خجالتی بودن رنج می برند در جمع و در مقابل دیگران تحقیر نکنید. اگر کودک مرتکب اشتباهی شد، هرگز او را انگشت نما نکنید و به خاطر اشتباهش او را مقابل دیگران مورد تنبیه قرار ندهید. زیرا رفتار منفی شما به کمرویی و خجالت او دامن می زند و به طرز وحشتناکی اعتماد به نفس اش را تخریب می کند. بعضی بچه ها با تنبیه شدن در مقابل دیگران دچار لکنت زبان می شوند و همین امر مشکلات آنان را بیشتر می کند و از این رو بیشتر از جمع فاصله می گیرند. اگر کودک مرتکب اشتباهی شد، به طور خصوصی و دور از چشم دوستان، اقوام و آشنایان با او حرف بزنید و سعی در تصحیح رفتارش داشته باشید.
فراموش نکنید گاهی علت کمرویی و خجالتی بودن کودکان رفتارهای اشتباه پدر، مادر یا مربیان آنها است.
گردآورنده: مهناز مستری
