آموزش هایی در مورد زلزله به کودکان
زلزله موضوع ترسناکی است. و طبیعی است که ما به عنوان مادر و پدر برای طرح چنین موضوعات پراحساسی برای کودکان مردد شویم. ولی عقل حکم می‌کند که حتما آموزش‌ٰهایی در این باره به فرزند خود بدهیم. البته آنچه به فرزندمان یاد می‌دهیم باید با سن او متناسب باشد. اطلاعات زیاد می‌تواند کودکان کوچک‌تر را بترساند در حالی که خلاصه کردن زیادی مطلب، برای بچه‌های بزرگتر کلافه‌کننده است. در ادامه نگاهی به صفر تا صد آمادگی کودکان در برابر زلزله انداخته‌ایم و توضیح زلزله برای کودکان را راحت‌تر کرده‌ایم. این آمادگی‌ها شامل آموزش‌های لازم برای قبل از زلزله، در هنگام وقوع زلزله و بعد از پایان یافتن زلزله می‌شود.
قبل از زلزله چه کارهایی انجام بدهیم؟
ایمنی اتاق کودک در برابر زلزله
از ایمنی اتاق کودکان مطمئن شوید. ما معمولآً محیط را برای نوپایان ایمن می‌کنیم ولی این نوع ایمن کردن با ایمنی لازم برای زلزله برابر نیست. منظور از ایمنی در برابر زلزله این است که اتاق کودک باید عاری از هرگونه وسیله‌ای باشد که امکان سقوط بر روی کودک را دارد. تابلوهای شیشه‌ای یا لوسترهای جذابی که برای دکور اتاق تهیه کرده‌اید، می‌تواند در هنگام زلزله برای نوزادتان خطرناک محسوب شود و بهتر است کمد و ویترین‌ها به دیوار پیچ شوند.
ایمنی در مدرسه
از برنامه‌های ایمنی مدرسه یا مهدکودک فرزندتان مطلع شوید. شما وظیفه دارید تا از برنامه‌های هرکسی که از کودکتان مراقبت می‌کند برای مواقع اورژانسی اطلاع داشته باشید. چرا که هنگام وقوع ناگهانی زلزله، احتمالاً به راحتی نمی‌توانید خود را به فرزندتان برسانید.
بهتر است مدارس هرساله در ابتدای سال تحصیلی، پدر و مادرها را در جریان برنامه‌های ایمنی مدرسه قرار دهند. انجمن اولیا و مربیان مدرسه می‌تواند پیشنهاد دهد تا چنین کاری به یک اتفاق استاندارد در آن مراکز آموزشی تبدیل شود.
بسته‌ی ایمنی
هر یک از اعضای خانواده باید یک بسته یا کوله ایمنی مخصوص به خود داشته باشد. در این کیف‌ها مقداری خوراکی، آب، پوشک، شیرخشک، داروهای کودکان و وسایل راحتیشان را قرار دهید. وجود باتری، چراغ قوه، در قوطی باز کن و مقداری پول در این بسته ها ضروریست.
پیشنهاد می‌شود چند تا اسباب‌بازی غیرالکتریکی مثل بازی‌های رومیزی برای زمانی که برق قطع می‌شود دم دست داشته باشید. البته عروسک و وسایل نقاشی هم در این مواقع برای تخلیه هیجانی بچه‌ها مناسب‌اند.
با کودکان درباره زلزله و مسایل مهم صحبت کنید. زلزله برای همه در هر سنی ترسناک هست. ولی بهتر است بین سنین ۴ تا ۵ سال صحبت در رابطه با زلزله را آغاز کنیم. بچه‌ها در این سن بسیار کنجکاوند و سوالات زیادی دارند و از این کنجکاوی برای آموزش علم زلزله استفاده کنید.
برنامه ایمنی خود در خانه را تمرین کنید. کودکان را تشویق کنید تا در انتخاب نقاط امن خانه به شما کمک کنند. این کار به آنها کمک می‌کند تا در موقع زلزله جایی را که باید در آن پناه بگیرند به خاطر داشته باشند و راه‌های فرار خانه را برای بعد از تمام شدن زلزله شناسایی کنید. می‌توانید به بچه‌های بزرگتر مسئولیت‌هایی را محول کنید. مثلاً هر کدام از اعضای خانواده می‌توانند در تمرینات زلزله وظیفه‌ای بر عهده داشته باشند. یکی از کودکان می‌تواند مسئول قطع کردن گاز و ارزیابی خانه برای آسیب‌های احتمالی باشد و یا مسئول نگهداری از خواهر و برادر کوچک‌تر باشد.
در هنگام وقوع زلزله و در حضور کودکان چه کنیم؟
هرچند آمادگی برای زلزله بسیار مهم است ولی آنچه عملاً در هنگام زلزله انجام می‌دهید هم خیلی مهم است، چرا که فرزندانمان همانگونه که ما رفتار می‌کنیم به اتفاقات واکنش نشان می‌دهند. با لحنی آرام و شمرده به کودکان توضیح دهید که چه اتفاقی در حال وقوع است تا به آنها کمک کنید لحظات را راحت‌تر بگذرانند. و البته شما باید از قبل بلد باشید که در آن لحظات چه کنید تا بتوانید با دستورالعمل‌های خود آنها را هدایت کنید.
بعد از زلزله چه کنیم؟
بعد از وقوع زلزله عکس‌العمل شما به زلزله به تصور کودک از اتفاق، شکل میدهد.
به کودک گوش کنید
از کودکان بخواهید احساسات خود را درباره زلزله از طریق کلمات، هنر یا بازی بیان کنند. به نمایش گذاشتن احساسات به کودکان کمک می‌کند تا آنچه اتفاق افتاده را بهتر هضم کنند.
بگذارید کودکان هم بخشی از فرایند بهبود باشند
اجازه دهید کودکان هم در مرتب‌سازی محیط بعد از زلزله کمک کنند. این کار به آنها کمک می‌کند تا نقش خود در بهبود اوضاع را ببینند و بدانند که آنها می‌توانند از عهده چنین اتفاقاتی بر بیایند. اینکه خودشان را ناتوان و عاجز حس نکنند به آنها کمک می‌کند تا در آینده تاب‌آورتر شوند و ظرفیت روانی آنها برای تحمل سختی‌ها افزایش پیدا کند.
صبوری کنید
اگر برگشت کودک شما به حالت عادی اندکی طول کشید، صبوری کنید. حتی زمانی که به بهترین نحو برای همه چیز آماده شده‌اید باز هم هر کودک به شکل متفاوتی تحت تاثیر اتفاقات قرار خواهد گرفت. رفتارهای رو به عقبی همچون شب ادراری یا اضطراب جدایی نشانه‌های رایجی هستند که وجود فشار روانی بر روی کودکان کوچک را نمایان می‌سازند. در این مواقع، صبور باشید و در صورت طولانی شدن یا ادامه‌دار شدن این نشانه‌ها از متخصصین کمک بگیرید.
این مقاله را رویا گرامی مترجم سایت آی قصه، از مقاله‌ی «چطور با کودکان درباره زلزله صحبت کنیم؟» ترجمه کرده است.
توضیح مفهوم علمی زلزله به کودکان
در ادامه کلیپی برای شما عزیزان در نظر گرفته شده که راهی خوب برای توضیح پدیده زلزله به طرزی ملموس برای کودکان است. این کلیپ در یکی از کلاس های پیش دبستانی مهدکودک مهرآیین تهیه شده و قطعا دیدن آن ایده های جالبی به شما برای توضیح این مفهوم به فرزندانتان میدهد.
