چگونه کودکانی شاد داشته باشیم؟
مقدمه:
هر پدر و مادری که بهترین آرزوها را برای فرزند خود دارند همه تلاش خود را می کنند تا اطمینان حاصل نمایند که کودکانشان سالم هستند و در شرایط روحی و جسمی مناسبی بسر می برند. بسیاری از مادران ممکن است کارهای مهیج زیادی را برنامه ریزی کنند که می تواند تمام روز کودکان را پر کند و به آنها ثابت کند که مادرشان بدون قید و شرط به آنها علاقه دارد.با این حال مانند بسیاری دیگر از والدین دغدغه اصلی این است:آیا کودکان من واقعا شاد و خوشحال هستند؟
ممکن است دانستن اینکه چه چیزی کودکان را شاد و خوشحال می کند شما را شگفت زده کند. متخصصان رشد کودک می گویند شادی چیزی نیست که شما بتوانید مثل یک هدیه زیبا با کاغذ کادوی جذاب به کودک خود بدهید. نویسنده کتاب “شادی بزرگسالان و ریشه های آن در دوران کودکی” می گوید:در واقع کودکان والدینی که در بدست آوردن دل آنها بیش از حد افراط کرده باشند.(مثلاً کوهی از اسباب بازی برای آنها خریده باشند یا اینکه جلوی بروز هرگونه ناراحتی عاطفی را در آنها گرفته باشند.)
به احتمال زیاد در دوران نوجوانی خسته، عیبجو و غمگین ( بدون شادی و خوشحالی )خواهند بود . وی با تاکید بر اینکه باید به کودکان کمک کرد تا برخی عوامل درونی را در خود ایجاد کنند که بتوانند در تمام طول عمر به آنها اعتماد کرده و از آنها استفاده کنند می گوید : بهترین عواملی که می توانند نشانه شاد بودن فرد باشند عوامل درونی هستند نه بیرونی.
چگونه فرزندانی شاد داشته باشید
1.موقعیت شوخی و تفریح را فراهم کنید:
هرچند تفریح و بازی دائمی یا خوردن بستنی به جای شام آرزوی همه کودکان است اما عاملی که می تواند موجب بوجود آمدن بیشترین شادی برای کودک شود در دسترس و بدیهی باشد آن عامل خود شما هستید.توجه به این نکته مهمترین مرحله برای شاد کردن کودک است.با آنها ارتباط برقرار کنید با آنها بازی کنید.اگر شما بتوانید فضایی فراهم کنید که فرزند شما در دوران کودکی در ارتباط و دلبسته به والدین باشد بهترین گام را برای تضمین شادی کودک خود برداشته اید.
بازی می تواند موجب شادی شود اما همچنین کودک شما از طریق بازی مهارتهای ضروری برای شادی در دوران های بعدی زندگی اش را فرا می گیرد . بازی های بدون چهار چوب که به کودک امکان تعیین یا انتخاب جزئیات بازی را می دهند او را قادر می سازند تا آنچه را دوست دارد کشف کند. مثلاً او می تواند با بلوک های اسباب بازی یک برج بسازد با عروسکهایش بیمارستان بازی کند و این بازیها نهایتاً می تواند او را به سمت حرفه و شغلی راهنمایی کند که برای او مانند یک بازی مادام العمر و سراسر تفریح و شادی باشد. کودکان زمانی بازی می کنند که بتوانند ابتکار داشته باشند، بسازند و رویاپردازی کنند.
2.کودکان شاد در بدن های سالم زندگی می کنند:
خواب کافی ، ورزش و رژیم غذایی مناسب در سلامت هرکس (خصوصاً کودکان ) اهمیت دارند. کودکان به طور طبیعی زیاد ورزش می کنند در صورتی که زمان کافی در اختیار کودک خود قرار دهید تا در حیاط خانه یا پارک بدود اخلاقش هم بهتر می شود. همچنین بهتر است به ساختار روحی و شخصیتی کودک خود نیز توجه داشته باشید. هرچند برخی از کودکان آسان می گیرند اما برخی دیگر تنها زمانی شاد هستند و پیشرفت می کنند که برنامه منظمی داشته و بدانند در طول روز چه کارهایی باید انجام دهند.
3.اجازه دهید با مشکلاتشان بجنگند:
اما شما خواهید گفت:من وظیفه دارم که کودکم را شاد کنم آیا نباید سعی کنم که همه شرایط را به بهترین نحو برای او فراهم کنم؟در واقع این حرف یک اشتباه بزرگ از سوی والدینی است که به کودک خود علاقه داشته و نیت خیر دارند. والدین دائماً سعی می کنند تا شرایط بهتری را برای کودک خود فراهم کرده و آنها را دائما ً شاد نگه دارند.اما این کار واقع بینانه نیست سعی نکنید به محض بروز مشکل دخالت کرده و آن را بر طرف کنید . کودکان باید یاد بگیرند که برخی مشکلات یا ناراحتی ها را تحمل کنند. بگذارید با مشکلاتشان بجنگند و خودش چیزهای مختلف را کشف کند زیرا این کار موجب می شود کودکان نحوه برخورد با مشکلات را یاد بگیرند.
البته این بدان معنا نیست که کودکان نباید هرگز از دیگران کمک بخواهند اما نقش شما این است که به آنها کمک کنید تا راه حل را پیدا کنند نه اینکه مستقیماً راه حل را در اختیار آنها قرار دهید. یادگیری نحوه برخورد با مشکلات و فشارهای اجتناب ناپذیر زندگی یک نکته بسیار مهم برای شادی و خوشحالی کودک در اینده است.
4.همه احساسات و هیجانات کودکان را بپذیریم:
هنگامی که در یک جشن تولد کودک شما یک گوشه می ایستد و کز می کند ممکن است واکنش طبیعی شما این باشد که او را به پیوستن به جمع شاد مهمانها ترغیب یا وادار کنید. اما مهم است که به او اجازه دهید تا بعضی وقتها ناراحت باشد. وقتی کودک با عدم پذیرش توسط دیگران مواجه می شود به یک جشن تولد دعوت نمی شود یا چیزی را که می خواسته به دست نیاورده است و ناراحت می شود برخی از والدین فوراً نگران می شوند و سعی می کنند با اقدامی عجولانه مشکل کودکشان را به سرعت برطرف کنند.
اما کودکان باید بدانند که اگر بعضی وقت ها ناراحت باشند احساسشان کاملاً طبیعی است در واقع ناراحتی هم بخشی از زندگی است. اگر ما به عنوان والدین تلاش کنیم تا همه ناراحتی ها را از بین ببریم در واقع این پیام را به کودک می دهیم که:نباید ناراحت باشی ناراحت بودن یک اشتباه است در صورتی که ما در زندگی واقعی می بینیم که لحظاتی وجود دارد که از صمیم قلب غمگین می شویم یا شاید خشمگین باشیم.ما باید به آنها اجازه دهیم که احساسات مختلفشان را تجربه کنند و غم و خشم نیز بخشی از این احساسات هستند. شما می توانید به کودک خود کمک کنید تا برای هریک از حساساتش یک اسم مناسب انتخاب کند تا بتواند در مورد احساسات مختلف صحبت کند.
5.کودکان در ارتباط با هم رشد می کنند:
ارتباط داشتن با کودکان با هم و سن و سال های خودشان موجب شناسایی هیجانات و احساسات آنها نسبت به خود و دیگران می شوند.
6.به کودک کمک کنید تا استعداد خود را پرورش دهد:
نسخه ای که برای ایجاد شادی مادام العمر تجویز می شود یک نکته حیرت آور دارد : افراد شاد کسانی هستند که یک چیز را به خوبی فراگرفته اند به عنوان مثال هنگامی که کودک در حال تمرین پرتاب توپ به سمت شما است از خطاهایش یاد می گیرد نظم و تداوم و سماجت را فرا می گیرد و نهایتاً از موفقیتی که ناشی از تلاش خودش است لذت می برد.
همچنین اطرافیان نیز موفقیت او را تشویق و تائید می کنند که این نیز دستاورد دیگری برای کودک است. مهمتر از همه اینکه کودک فرا می گیرد که تا حدی بر زندگی خودش کنترل دارد. اگر او تلاش کند تا کاری را انجام دهد می فهمد که نهایتاً با اصرار و تداوم می تواند موفق شود و این موفقیت رضایتمندی را برای او به ارمغان می آورد.
7.به آنها انجام دادن کارهای خوب را بیاموزید:
با بزرگتر شدن کودک او می تواند یاد بگیرد که کمک به دیگران چقدر می تواند برای خودش ارضا کننده باشد. تحقیقات نشان می دهند افرادی که در زندگی کارهای خوب انجام می دهند کمتر احساس افسردگی می کنند. انجام کارهای خیر و کمک به دیگران می تواند بخشی از زندگی خانوادگی باشد.
8.با دقت به حرف های کودکانتان گوش دهید:
توجه چند دقیقه ای در زمان مورد نیاز کودک،به او احساس ارزشمندی و رضایت می دهد.
- اتاق شادی: منظور از اتاق شادی، ساختن اتاق مخصوص برای شاد بودن نیست. اتاق خود کودک باید محلی شاد برای او باشد. کودک از رفتن به اتاق خود نباید امتناع کند. به اتاق او بروید و با او شروع به بازی‌های خوب کنید. اگر با کودک خود شاد باشید او نیز شادی را به شما نشان می‌دهد. بازی علاوه بر یاد دادن مهارتهای ضروری، لذت را برای کودک به همراه می‌آورد. اتاق کودک نباید محلی آرام، فقط برای استراحت او باشد. بازی به معنی بازی‌های سازمان‌یافته، ورزش‌های منظم و یا فعالیت از قبل ترتیب داده شده نیست. بازی‌های معمولی بدون ابزارهای سنگین و گران‌قیمت، اما اشد، کودکان را خوش خلق بار خواهد آورد.
- کمک به بالا بردن استعدادهای کودک: انسان‌های شاد اغلب کسانی هستند که یک یا چند مهارت را به‌صورت خوب و عالی در خود پرورش داده‌اند. یک مثال کوچک هنگامی که با کودکتان توپ بازی می‌کنید، او از اشتباهاتش درس می‌گیرد، پس اصرار به بازی درست و کامل از او نداشته باشید، بگذارید اشتباه کند تا این مهارت را به خوبی یاد بگیرد. اجازه دهید بعضی کارها را به تنهائی انجام دهد. به بد انجام دادن کار فکر نکنید، اشتباه در یک کار و سعی در تصحیح آن، مهارت را افزایش می‌دهد. انجام دادن همهٔ کارها توسط والدین هیچ لذتی را برای کودک به همراه نخواهد آورد.
- سلامتی بدن، شاد بودن را برای کودک به همراه خواهد آورد: خواب خوب، تمرین مناسب و غذای خوب در بهزیستی هر فردی مخصوصاً کودکان مؤثر خواهد بود. بنابراین به نیازهای اساسی فرزند خود توجه کنید. برای مثال بعضی والدین تصور می‌کنند که شکر انرژی یک کودک را افزایش می‌دهد. این درست است اما از طرف دیگر، شکر نوسان خلق و پرخاشگری را نیز به همراه می‌آورد. پس کیفیت غذا مهمتر از کمیت آن است.
- اجازه دهید خود کودک با مشکلات خود مبارزه کند: منظور از مشکلات بزرگ و غیرقابل حل نیست. همان مسائل کوچکی که برای او به وجود می‌آید را به خودش واگذار کنید. والدین سعی می‌کنند که تمام مدت را برای کودکان خود شاد کنند. خوشحالی و شادی که ممکن است واقعی نباشد. باید اجازه مبارزه را به او بدهید، بگذارید خودش بعضی مسائل را تشخیص دهد و خودش در پی حل کردن آنها برآید.
- نقش یک الگو را داشته باشید: کودک هنگامی که ببیند والدینش فقط یک الگو برای او هستند نه یک فردی که پیوسته مراقب کارهای اویند، با اطمینان بیشتری به آنها تکیه می‌کند و تزلزل در شخصیت او راه پیدا نخواهد کرد.
- به او یاد دهید که کارهای پرفایده انجام دهد: همان‌طور که کودک شما رشد می‌کند، به او بگوئید که کمک کردن به دیگران حتی به افراد همسن و سال او خوب و مؤثر است.
تحقیقات نشان داده‌اند افرادی که کارهای معنی‌دار و مهمی انجام می‌دهند کمتر دچار افسردگی می‌شوند. این مسائل، جزو مسائل پایه‌ای و باعث ارتقاء شادی درونی کودک است. پس سعی در انجام آنها داشته باشید.
