احترام برای کودکان

تا کنون از خود پرسیده ایم که احترام چیست؟ واگر با کودکان محترمانه رفتار نشود ،آنها چگونه می توانند احترام به دیگران را بیاموزند؟
احترام،به معنای توجه نشان دادن به ارزش افراد یا اشیاست. این فضیلت ما را وادار می کند تا با دیگران با ملاحظه رفتار کنیم و برای زندگی انسانها ارزش قائل شویم بنابراین یکی از فضیلت های اساسی اخلاق است. مراجع پرورشی ،آموزشی ،قانون گذاری وعموم جامعه بر کاهش رعایت اخلاقیات در جوانان اتفاق نظر دارند و این وظیفۀ والدین ومربیان را برای تقویت دادن این مقوله در کودکان سنگین تر می کند.

پیدایش احترام بر پایه یک قضیه ثابت شدۀ اساسی صورت می گیرد که عبارتست از :

برای اینکه کودک به دیگران احترام بگذارد ،اول باید بیاموزد برای خودش ارزش قائل شود . این وضعیت وقتی پیش می آید که با او مودبانه رفتار شده باشد . به عبارت دیگر، رابطۀ گرم، محترمانه ودوستانه با والدین ،عنصر اصلی در پرورش احترام می باشد . شاید یکی از عمده ترین دلایلی که احترام در کودکانمان رو به از هم پاشیدگی است این باشد که بسیاری ازآنها با رفتار غیر محترمانه بزرگسالان –والدین ونیز دیگر مراقبانشان مواجه می شوند .
واقعیت این است که بسیاری از کودکان پیامهای منفی، غیر محترمانه وطعنه آمیز بسیاری از بزرگسالان را دریافت می کنند .
هیچ بزرگسالی تحمل شنیدن چنین کلمات بی ادبانه ای را از بزرگسال دیگری ندارد ،اما کودکان اغلب حق انتخاب ندارند پس بهتر است یک نکتۀ اساسی را در ذهنمان بسپاریم .رفتار غیر محترمانه برتوانایی کودکان در یادگیری احترام اثر می گذارد و در این جاست که ضرب المثل ،”از ماست که برماست” در فرایند رشد احترام ،مصداق می یابد.
از آنجا که احترام براین مبنا استوار است که باید با همۀ مردم با ارزش وشان ذاتی شان رفتار شود این ویژگی اساس جلوگیری از پرخاشگری ،بی عدالتی ونفرت را بنا می نهد .در حقیقت ،این ویژگی برای موفقیت در همۀ زمینه های زندگی کودک در حال حاضر چه در آینده حیاتی است ومهمتر اینکه احترام ،یک ویژگی قابل آموزش است که می توان از مراحل زیر برای آموزش این فضیلت اخلاقی به کودکان استفاده کرد:

مرحلۀ اول: با سرمشق دهی وآموزش معنای احترام را انتقال دهید .بدین معنا که اگر به راستی بخواهیم فرزندان مودبی داشته باشیم ،لازم است رفتارهایمان را به گونه ای تنظیم کنیم که اطمینان حاصل کنیم که آنچه را می خواهیم آموزش دهیم آن ها در رفتار خودمان مشاهده کرده اند.
عشق بدون شرط به کودک ، توجه و همدلانه گوش کردن به صحبتهایش ،احترام گذاشتن وافتخار کردن به وجود کودک وافزایش عزت نفس او باعث می شود که معنای احترام برای کودک قابل فهم باشد .
مرحلۀ دوم : احترام به مراجع قدرت را افزایش دهید:منظور از مراجع قدرت ،والدین ،مربیان ،معلمان ورهبرا ن است که چهارچوب های رفتاری وانظباطی را تعیین می کنند وخود آنها را رعایت می کنند.
مرحلۀ سوم: بر رفتارهای خوب ومحترمانه تأکید کنید: کودکان از طریق تکرار،هرمهارتی رابه بهترین نحو می آموزند وبنابراین برای یادگیری رفتارهای مؤدبانه هم به آموزش وهم به فرصت تمرین ومهمتر ازآن به تشویق نیاز دارند و اینکه متوجه شوند از کوشش آنها و اعمال و رفتارمؤدبانه شان قدردانی میشود ومورد تحسین قرار می گیرند.

گردآورنده: شیرین علوی