قرار گرفتن کودکان درمعرض موسیقی حال چه آنها موسیقی را بنوازند وچه به آن گوش بدهند اثرات بسیار مفیدی روی قدرت شنیداری آنها دارد. هیچ چیزی مانند موسیقی نمیتواند همه قسمتهای مغزی را فعال کند. زمانی که کودکان با موسیقی آشنا میشوند قسمتهای زیادی از مغز آنها به طور همزمان تقویت میشوند.
افرادی که به طور منظم یک ساز موسیقی را مینوازند بعد از مدتی شکل و قدرت مغز خود را تغییر میدهند. این عامل در نهایت میتواند به بهبود مهارتها و تواناییهای ادراکی آنها منجر شود. حتی نواختن موسیقی میتواند میزان ضریب هوشی را در میان کودکان و بزرگسالان افزایش دهد و قسمتهای خاصی از مغز که وظیفه پردازش و نواختن یک آهنگ را دارند تقویت کند. این قسمتها همچنین وظایف دیگری مانند تواناییهای حرکتی، مهارتهای شنیداری و ذخیرهسازی اطلاعات را دارند. زمانی که فردی شروع به آموختن و نواختن یک ساز میکند این قسمتها به طور قابل توجهی رشد کرده و عملکرد آنها طی دوران آموزش روز به روز بهتر میشود. این موضوع باعث ایجاد تاثیرات قابل توجهی بر روی کودکان می شود که به اختصار به بعضی از آنها می پردازیم.
موسیقی و ریاضی
موسیقی و ریاضی بشدت در هم آمیخته اند. با فهم ضرب، ریتم و گام ها در موسیقی، کودکان یاد می گیرند تا تقسیم کنند،اعداد کسری ایجاد کنند و الگو ها را تشخیص دهند. همچنان که بچه ها بزرگتر می شوند، از بر خواندن آهنگ ها را شروع خواهند کرد که ابتدا در حافظه کوتاه مدت و در نهایت در حافظه بلند مدتشان ذخیره می شود. گفته می شود همین حفظ کردن، روشی است که بعد ها از آن می توان برای سایر مهارت های حافظه کمک گرفت.
موسیقی و مهارت های اجتماعی
اجرای گروهی موسیقی به ارتباط و تعامل بین اعضای گروه نیاز دارد،که کودکان را به کار تیمی تشویق می کنند. چون بچه ها باید برای حفظ هماهنگی و رعایت ضرب با هم همکاری کنند تا بتوانند یک کار زیبا را خلق یا بازسازی کنند.
اگر کودکی با صدای بسیار بلند یا با سرعت زیاد می نوازد، باید خود را با هم گروهی ها هماهنگ کند. برای کودکان مهم است تا نقش فردی خودشان را در گروهی بزرگتر بدانند، آن را درک کنند و برای حرکت به سمت هدفی واحد تلاش و احساس مسئولیت کنند.
موسیقی و اعتماد به نفس
با یادگیری هنر موسیقی و به دست آوردن توانایی اجرای یک ساز که کار سختی می باشد ونیاز به تمرین و پشتکار فراوان دارد، در اولین قدم به کودکان می آموزد که با تلاش و پشتکار می توانند به هدفشان برسند. و زمانی که در زندگی با سختی مواجه شدند زود نا امید نشوند و با تلاش و پشتکار موانع را از سر راهشان بردارند.
زمانی که خود کودک پس از یادگیری یا در حین یادگیری متوجه پیشرفت خود می شود کم کم حس اعتماد به نفس و خودباوری در او شکل می گیرد. این اعتماد به نفس در آینده کمک بسیار بزرگی برای پیشبرد اهداف زندگی خواهد بود.
موسیقی و افزایش سرعت یادگیری
موسیقی قدرت حل مسئله کودکان را بالا می برد چون او در خلال نواختن و تمرین موسیقی قوه تفکر خود را به کار می اندازد. از طریق تمرکز و تفکر به تمرین می پردازد و کم کم می آموزد که در هر کاری از قدرت عقل و منطق خود استفاده کند و بتواند سریعتر مفاهیم مختلف را بیاموزد و به مرور زمان سرعت یادگیری او بیشتر خواهد شد.
موسیقی و صبر و استقامت
یادگیری موسیقی کمک می کند تا کودکان پس از صرف وقت و آموختن ساز مورد نظر احساس رضایت و خوشنودی را تجربه کند. برای مثال، یادگیری کار با ساز کمانچه، پیچیدگی خاص خود را دارد. ابتدا باید بیاموزید که چگونه کمانچه و آرشه آن را در دست بگیرید و تعادل ساز را حفظ کنید. در مرحله بعد چگونه آرشه را روی سیم ها بکشید و تولید صدا کنید و در مراحل بعد بتوانید آهنگ بنوازید. آموزش موسیقی به بچه ها می آموزد تا در ساعت ها، ماه ها و در برخی مواقع،سال ها تمرین،قبل از رسیدن به اهداف خاص خود استقامت و صبر داشته باشند.
موسیقی و افزایش عملکرد مغز
تحقیقات نشان می دهد مغز یک نوازنده حتی یک نوازنده کودک، متفاوت تر ازسایر افراد عمل می کند. برخی از تحقیقات در زمینه علوم اعصاب این نتیجه را به اثبات رسانده اند که کودکانی که تحت آموزش موسیقی رشد می کنند از فعالیت عصبی بهتری نسبت به سایر افرادی که تحت آموزش موسیقی نبوده اند، برخوردار هستند. زیرا هنگامی که شما به یادگیری موسیقی می پردازید ناچار می شوید استفاده بیشتری ازمغز خود داشته باشید و به این ترتیب عملکرد مغز خود را افزایش دهید و به آن بهبود ببخشید.
البته تاثیرات یادگیری موسیقی بر کودکان تنها به همین مواردی که اشاره شد خلاصه نمی شود و به مراتب بیشتر از این موارد می باشد. ولی با در نظر گرفتن همین موارد و تاثیراتی که روی کودکان دارند به راحتی می توان نتیجه گیری کرد فردی که از دوران کودکی تحت آموزش موسیقی قرار بگیرد در آینده توانایی های بسیار مهم و کاربردی، هم از نظر ذهنی و هم از نظر روانی خواهد داشت. در نتیجه در هر زمینه ای مثل تحصیلات، اشتغال، زندگی اجتماعی و … موفق خواهد بود چون بیشتر ابزار هایی که برای به دست آوردن موفقیت نیاز دارد را از دوران کودکی کسب کرده است.
حمید آزادگان
مربی موسیقی