اعتماد به نفس چیست؟

-به معنای اعتماد و اطمینان به قابلیت های وجودی خود است.

-یعنی داشتن تصویر و احساس مثبت درباره خود.

-یعنی داشتن انتظارات واقع بینانه و حفظ دیدگاه مثبت خود در انجام کارها.

-یعنی پذیرش خود با همه نقاط قوت و ضعف.

تفاوت اعتماد به نفس و عزت نفس

اعتماد به نفس اکتسابی است و به همین دلیل تقویت اعتماد به نفس راحتتر از عزت نفس است. اعتماد به نفس به دانش و تجربه در حوزه های مختلف و با تمرین به دست می آید. بنابراین  هر چقدر در کاری تجربه بیشتری داشته باشید اعتماد به نفس بیشتری در آن حوزه خواهید داشت. ریشه کلمه اعتماد به نفس در انگیسی  self-confidence از کلمه لاتین Federer  است به معنی اعتماد کردن.

عزت نفس یک احساس درونی است و نحوه تعامل شما با دنیای اطراف و دیگران را تعیین می کند. کلمه عزت esteem  در انگلیسی از ریشه لاتین estimate  به معنای ارزیابی یا برآورد می آید و بنابراین عزت نفس self-esteem ارزیابی خود از ارزش خودمان است. عزت نفس براساس تجربیات زندگی و رابطه فرد با دیگران شکل می گیرد.

افرادی که عزت نفس بالایی دارند نیازی ندارند شأن و احترامشان را با میزان درآمد یا موقعیت شغلی و اجتماعی شان بسنجند. این افراد برای تجربه های جدید آماده اند و ریسک پذیری بالایی دارند و از شکست یا طرد شدن نمی ترسند و خودشان و دیگران را به همان شکلی که هستند می پذیرند.

اعتماد به نفس و عزت نفس الزاما همیشه با هم به وجود نمی آیند. یعنی اینکه ممکن است فردی اعتماد به نفس داشته باشد و از دید دیگران آدم موفقی به نظر برسد اما احساس ارزشمندی و عزت نفس نداشته باشد و در نتیجه شاد نباشد و با وجود موفقیت های زیاد از زندگیش راضی نباشد.

اعتماد به نفس بالا و عزت نفس بالا هر دو مهم هستند و نیاز به تقویت دارند.

ویژگی های فردی که اعتماد به نفس بالایی دارند:

-مستقل هستند و احساس امنیت روانی دارند.

-از چالش ها استقبال می کند و به دنبال حل آنهاست.

-از شکست ها یاد می گیرد.

-تجربه های جدید را می پذیرد.

-هیجانات خود را می شناسد و به روش های مناسب ابراز می کند.

-اظهار نظر و ابراز وجود مناسب دارد.

-علائق و اهداف خود را می شناسد و در جهت آنها، متناسب با توانایی هایش حرکت می کند.

-او کاری را که شروع کرده یا مسئولیتی را که قبول کرده است، به پایان می رساند.

-افراد می توانند در بعضی زمینه ها اعتماد به نفس بالایی داشته باشند و در بعضی دیگر خیر.

-عدم وجود اعتماد به نفس می تواند به ازدست دادن موقعیت های مختلف، خودکم بینی، نارضایتی، تزلزل، وابستگی یا خودبزرگ بینی، خودنمایی، خودمحوری منجر شود.

راهکارهای افزایش اعتماد به نفس در کودکان:

-فرزندانتان را در آغوش بگیرید و ببوسید.

-بی قید و شرط، فرزندانتان را بپذیرید و به آنها عشق بورزید. برای اینکه دستپاچه نشود یا از تصمیمات نادرست خود شرمنده نشود باید بداند که ارزش او و دوست داشتن او در هر شرایط و موقعیتی وجود دارد. در هر شرایطی از او مراقبت می شود.

-جملات تأکیدی مثبت را به جای گفتگو های منفی و ناامیدکننده استفاده کنید. به جای اینکه بگویید «تو نمی توانی؟ تو برای انجام این کار کوچک هستی؟» بهتر است جمله ای را استفاده کنید که خودباوری او تقویت شود.

-به فرزندان خود مسئولیت بدهید. ارائه وظیفه و مسئولیت متناسب با سن به کودکان کمک می کند احساس مفید بودن و مهم بودن داشته باشد.

-به فرزندانتان یاد دهید که به دیگران کمک کنند.

-با آنها وقت بگذرانید و صحبت کنید. وقت گذراندن به کودکان این پیام را می دهد که مهم و ارزشمند هستند.

-با آنها بازی کنید و به آنها اجازه دهید بازی را انتخاب  یا رهبری کنند. آنها از انتخاب نوع بازی و رهبری دیگران لذت می برند.

-الگوی اعتماد به نفس خوبی برای کودکان باشید. شما اولین و بهترین الگو برای فرزندانتان هستید. پس اگر اعتماد به نفس پایینی دارید بهتر است با کمک متخصص، ابتدا مشکل خود را حل کنید.

-در موقعیت های مناسب، از او راهنمایی بخواهید. در مورد مسائل متناسب با سن خودش، از خود او نظرخواهی کنید.

-به او یاد دهید که حق دارد و می تواند «نه» بگوید.

-از کلاس های ورزشی و هنری استفاده کنید. مهارتها و توانمندی های او را تقویت کنید و فرصت تجربه موقعیت های متفاوت را برای او فراهم نمایید.

-او را به جا و به روش درست تحسین و تشویق کنید. تمجید و تحسین های کلامی و غیرکلامی مانند درآغوش گرفتن یا نگاه محبت آمیز، مؤثرتر از پاداش های مادی هستند.

-از او بخواهید در مورد خودش، موفقیت ها و تجربیاتش با شما و در جمع های خانوادگی صحبت کند.

-از مقایسه کردن کودکان با دیگران بپرهیزید. هر کودک و هر انسانی منحصر بفرد است. مقایسه ها باعث می شود کودک احساس کند «خوب» نیست و راضی کننده نیست.

-از عکس ها یا دست سازهای او به عنوان تزئین در محل های مناسب استفاده نمایید.

-کمک کنید فرصت هایی برای کشف علائق خود داشته باشد. این مهم با تجربه ی موقعیت ها و محیط های مناسب اتفاق می افتد. در مورد تجربیاتش از او سوال بپرسید و او را همراهی کنید.

-نحوه تعیین هدف، برنامه ریزی برای رسیدن به هدف را با او تمرین کنید. کمک کنید که چالش ها را پیش بینی کند و برای حل آنها راهکار پیدا کند.

-به فرزندانتان در مقابله با ترس از شکست کمک کنید. شاید شکست یکی از مراحل موفقیت باشد. پس از تجربه کردن آن اجتناب نکرده و آن را به عنوان مرحله ای برای رشد می پذیریم.

-به او یاد دهید که هیچ انسانی بدون خطا و کامل نیست.

-به فرزندانتان کمک کنید که هیجانات خود را بشناسند و بیان کنند.

کتاب هایی در مورد تقویت اعتماد به نفس در کودکان: